Kadın genital organlarının doğuştan olan anomalilerinden en çok görülenleri , bunlara Müllerian anomaliler denmektedir, kanalların gelişim esnasında karın içinde birleşmemesine bağlı olarak görülen rahim (uterus) şekil normallilikleridir.

Bu anormallilikler değişik yapıda olabilirler, basit bir çentiklenmeden (septum uteri), tamamen iki ayrı rahim ve tüp oluşumuna kadar gidebilen şekil bozukluklarıdır. Uterusta anormalikler olabildiği gibi aynı şeklide vajinada ve kızlık zarı nda da (imperfore hymen)doğuştan anormllilikler görülebilmektedir.

Kadın Genital Organlarındaki Anomaliler ne gibi sorunlara sebep olurlar?

Kısırlık, tekrarlayan düşükler,erken doğum ve zor doğumlara sebep olabilirler. Uterusun anomalilerine bağlı olarak erken doğum, makat gelişi ve bebek ölüm oranlarında artış olabilir. Bazen bu anomaliler hiç adet görmemeye (amenore), ağrılı adete (dismenore) , ilişkideki zorluk (disparoni) ve kasıklarda – belde ağrılara neden olabilirler. Doğum yapabilen kadınlarda bu oran %2-3 iken , kısırlık nedeniyle doktora başvuran kadınların %3 oranında yapısal anomaliler görülmektedir. Tekrarlayan düşüklerde %5-10, geç gebelik kayıpları ve erken doğum yapan kadınlarda ise % 25 oranında kadınlık organlarında (genellikle rahimde) doğumsal yapı bozuklukları görüldüğünü bildiren araştırma sonuçları vardır.

En Sık Görülen Kadın Genital Bölge Anormallilikleri;

Rahim Yokluğu , Uterus Agenezisi :

Rahim hiç gelişmemiştir.Güdük veya normal işlevini görebilen bir vajina olabilir. Doktora adet görememe nedeniyle, bazı hastalar ise çocuk isteği ile başvururlar. Yumurtalıkları varsa ancak “ kiralık anne” ve tüp bebek yardımı ile gebe kalabilirler.

Az gelişmiş veya Güdük Uterus , Rudimenter veya Hipoplazik Uterus , Küçük Rahim:

Rahim kısmen gelişmiştir.Genellikle küçük rahim vardır , gebeliğe veya gebeliği taşımaya izin vermeyen bir rahimdir. Tekrarlayan gebeliklerle gebeliği taşıyacak kadar büyümüş bir rahim oluşabildiği ifade edilse de gebelik ve doğum şansı azdır. Erken doğumlar sık görülür.

Yarım rahim , Uterus Unikornus:

Yukarıdan aşağı doğru sadece bir kanaldan oluşan yarım bir rahim meydana gelir. Kendini düşükler, dış gebelik, erken doğumla belli eder. Bazen diğer yarı hiç gelişmez veya daha az gelişmemiş küçük bir oluşum halinde kalır. Uterus Unikornis ,Yarım + Kör Boynuz olarak adlandırılır.

Çift Rahim Uterus Didelfis:

İki uterus ve iki tüp meydana gelmiştir. Bu tür yapısal bozukluklarda döllenme ve gebe kalma sorunlarından daha çok düşük, özellikle tekrarlayan düşük ve erken doğumlar meydana gelebilir.

Uterus Bikornis:

Hem içeriden, hem de dışarıdan çentikli, iki kanalın birleşmesinin eksik olduğu bir bozukluktur . Rahmin ortasında genellikle çentik vardır. Karın içinden laparoskopi ile direk olarak ya da ultrason ve MRI, BT ile görüntülenir. Rahim içi genellikle bebeğin yerleşmesine ve büyümesine izin verir. Gebelik sonuçları normale yakındır. Uterus, rahim anomlileri içinde gebeliğin devamına izin veren nadir anomalilerden biridir. Eğer tekraralayangGebelik kaybı ve düşükler (habituel abortus) olursa ameliyat edilmelidir

Uterus Septus, Rahimde Perde :

İçeriden çentikli bir rahim vardır. Çok ince ve kısa (inkomplet uterus septus) veya tüm rahmi içeriden ikiye bölecek kadar kalın ve uzun (komplet uterus septus) olabilir. Rahim rahim filmi-HSG ‘ de kalp şeklinde veya tamamen ikiye bölünmüş olarak görülebilir.Tedavi edilmezse gebelik kayıp oranları %50′ lerden fazla iken , histreskopi ile kesilerek bu oranın %10’ lara düştüğü bildirilmektedir. Yine de gebelik denenmeden operasyonu önermeyenler de vardır.

Vagina Yokluğu:

Doğuştan vajinası olmayan kadınların çoğunlukla rahimleri de yoktur. Bu şeklide yapı bozukluğu olan hastalar genelikle hekime adet kanamalarının görülmemesi üzerine geç olarak başvururlar. Uterus ve vagina yapısal bozuklukları idrar yolları anomalileri ile birlikte görülebilirler.Plastik crrahlar ve jinekologlar tarafından ortaklaşa yapılan bir ameliyat ile “yapay vajina” yapılmaktadır ve bu şeklide cinsel hayat gerçekleşebilmektedir.

Doğumsal Küşük Dudakların Yapışıklığı

Bu bir cinsel organ anomalisi olabileceği gibi iltihabi hastalıklara da bağlı olabilir. Yakınmaya neden olmuyorsa evlenme çağına kadar kız çocuğunda psikolojik sıkıntılara neden olmamak ve ilgisini gereksizce cinsel organlarına çekmemek amacıyla operasyon ertelenebilir. Çok bsit bir operasyon ile yapışıklıklar açılmaktadır.

Vaginal bölme , Vajinada Perde

Tanı genelikle jinekolojik muayene ile konulur.Vajinanda tam veya kısmi perde vardır. Eğer cinsel ilişkide zorluk, adet kanamasının dışarı akmasına engel olursa hemen tedavi edilmelidirler. Tedavi cerrahi olarak vaginal bölmenin kesilmesi şeklindedir.

Imperfore Hymen ,Deliksiz Kapalı Kızlık Zarı

Deliksiz, kapalı kızlık zarı ( hymen ) adet kanamalarının başlamasından sonra adet kanının dışarıya akamaması sonucu ortaya çıkan belirtilerle kendini gösterir. Karında şişlik ve şiddetli ağrı en sık görülen şikayetlerdir. Tedavide küçük bir operasyon gerekir,, kızlık zarı (hymen) haç şeklinde kesilir ve üçgen bir zar dokusu çıkartılıp tekrar kapanmaması için kenarlar dışarı doğru çevrilip dikilir. Yapılan bu açma işleminden sonra, yazılı bir rapor ile kızlık zarının ameliyat sırasında kesildiği bildirilmelidir.

Uterus Anomalilerinin Tanısı Nasıl Konur?

Sırası ile;

1. Detaylı bir muayene,
2. Transvajinal veya bakire ise abdomimal ultrason
3. Histerosalpingografi, (Rahim Filmi, HSG)
4. MR veya BT görüntüleme
5. Laparaskopi ve Histeroskopi (genelde ikisi aynı seansta yapılır)

Tedavi Nasıl Yapılır? Metroplasti Ameliyatı

Genital anomaliler eğer herhangi bir yakınmaya neden olursa tedavi edilirler. Bunlar genellikle cinsel birleşme güçlükleri, kısırlık, gebelik ve düşükler, erken doğum lardır. Vajina yok ise yeni vajina yapılabilir (neovajen), vajinada septum var ise bir operasyon ile kesilir. Hymen (kızlık zarı) doğumsal olarak kapalı ise kesilebilinir. Özellikle kısırlığa sebep olan ve doğurganlığı etkileyen rahim anomalileri uterus didelfis, uterus bikornis gibi, var ise bazı merkezler başarısı ve sonuçları tartışmalı olan Metroplasti ameliyatını uygulamayı tercih edebilmektedirler.Metroplasti ameliyatları nadir yapılan ve riskli, ciddi ameliyatlardır. Rahim anomaliliklerinin içinde tedavisi en yüz güldürücübaşarılı olanlardan biri ise rahimdeki septum ( rahimde bölme) ameliyatlarının histeroskopi ile kesilerek tedavileridir.İyi bir histeroskopik operasyon ile doğurganlık kazanılmakta ve tekrarlayan düşükler engelelnebilmektedir.